Hidrolik sistemlerin aktif olarak kullanılmaya başladığı zamanlardan itibaren gerek bu sistemler gerekse içlerinde yer alan hidrolik piston ile alakalı akıllarda farklı soru işaretleri belirlemeye başlamış durumda. Birbirinden farklı endüstriyel alanlarda aktif olarak kullanılmaya başlanan h. piston ile beraber mekanik enerji hidrolik basınç kullanılarak dönüştürülür ve sonrasında da hareketi gerçekleştirmeyi başarır. Günümüzde hidrolik sistemler, dolayısıyla H. pistonlar oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Özellikle de son dönemlerde endüstriyel alanda yapıla çalışmaları sırasında daha etkili şekilde çalışmalarını gerçekleştirmek isteyenler, bu sistem ve bileşenler sayesinde aradıkları sonuçları elde etmeyi başarıyorlar. H. pistonların doğru şekilde kullanılması ile beraber kuvvet ve hareket aktarımı konusunda hem etkin hem de güvenilir tarzda çözümlerin elde edilmesi mümkün hale gelmiş oluyor.

 

Hidrolik Pistonun Yapısı

 

Hidrolik piston çeşitleri genellikle bir silindirin iç kısmında hareket etmekte olan bir çubuktan oluşur. Aynı hidrolik sistemlerde olduğu gibi pistonun da ortaya çıkartılması adına çeşitli parçalara sahip olması gerekir. Bu parçaların başında gelen ise piston çubuğudur. Bu çubuk, pistonu merkezinde yer alır ve silindirin içerisinde hareket eder. Çelik ya da alaşımlı çelikten üretilen bu çubuk dışarıdaki kuvveti alarak içerisinde yer aldığı sıvı basıncı ile beraber hareket eder. Silindir, hidrolik piston yapısı içerisindeki diğer parçadır. Piston çubuğunun içerisinde hareket etiği silindir, boru şekline sahiptir. Çoğunlukla alaşımlı ya da metal malzemeden üretilen silindir piston çubuğunun iç kısmına sıvı basıncını uygulama görevini yerine getirir.

 

Sızdırmazlık contaları ise hidrolik piston modellerinin etrafında yer alırlar. Kullanım amaçları silindirin içerisinde yer alan sıvıyı sızdırmaz halde tutmasıdır.  H. pistonlarda kullanılan contalar ağırlıklı olarak elastomerik malzemeden üretilirler. Böylece pistonun mümkün olan en etkili şekilde çalışması mümkün oluyor.

 

Hidrolik Pistonların İşleyişi

 

H. pistonlar genel olarak hidrolik basıncın kullanılması ile beraber çalışmaya başlar. Kullanıma hazırlanılan sistemlerde çoğu zaman pompa, silindir, valfler, piston ve borular bulunur. Hidrolik piston sistemlerinin işleyişi konusunda en doğru bilgilerin elde edilmesi adına sistem içerisinde bulunan bu parçaların hangi amaçla kullanıldığı ile alakalı gerekli olan detayları öğrenmek önemlidir. Kullanılan h. pistonda pompa genellikte yağdan meydana gelen hidrolik sıvıyı basmaya başlayarak sisteme basınç uygulama işlemini gerçekleştirir. Hidrolik sıvının basınç altında kalan sonrasında silindir içerisinde bulunan piston hareket etmeye başlar. Pistonun itilerek hareket etmesi ile beraber de sistemde mekanik işin gerçekleştirilmesi sağlanır. Sistemde yer alan hidrolik sıvı, pistonun hareket etmesi sonrasında valfler ile geri döner. Bunun ardından pompa ile tekrar basılır ve bu sayede de süreklilik devam ettirilmiş olur.

 

Piston Çeşitleri

 

Günümüzde hidrolik piston kullanımının yaygınlaşması ile beraber artık farklı piston çeşitlerini görmek mümkün oluyor. Bunlar arasında en yaygın olanları ise aşağıda yer alıyor.

 

  • Tek Etkili Pistonlar: Bu hidrolik piston çeşidi, genel olarak yalnızca bir yönde kuvvet üretir. İtme ya da çekme hareketinin sağlanması adına tercih edilirler. Bu piston çeşidi hidrolik silindirlerin yanı sıra vinçlerde ve preslerde de sıklıkla tercih edilir.
  • Çift Etkili Pistonlar: Hem itme hem de çekme hareketi bu piston çeşidi ile mümkün oluyor. Bu pistonlar iki yönde de kuvvet üretilebilmesi adına basınç uygulaması adına iki taraflı tasarıma sahip olduğu görülebilir. Çift etkili pistonlar vinçlerde, pres makinelerinde, hidrolik sistemler ve daha karmaşık tarzda hareketlerin gerektiği uygulamalarda kullanılırlar.
  • Lineer Pistonlar: Silindir içerisinde doğrusal hareket sağlayan hidrolik piston çeşitleri lineer piston olarak isimlendirilir. Pres makineleri ve doğrusal hidrolik sistemlerde kullanılan bu pistonlar çekme ya da itme hareketini sağlamaları adına özel olarak tasarlanmıştır. Kullanılacağı uygulamanın ihtiyaçlarına bağlı olarak pistonun boyutu ve çapı değişim gösterebiliyor.
  • Döner Pistonlar: Dairesel tarzda hareket sağlaması adına üretilen bu pistonlar, rotatif piston modeline nazaran pistonu kendisi dönmez. Bunun yerine dairesel bir yörünge boyunca hareketlerini sürdürür. Döner piston modelleri hidrolik pompalar, hidrolik motorlar ve çeşitli hidrolik ekipmanlarda tercih edilirler.
  • Rotatif Pistonlar: Dairesel hareket sağlayan bu hidrolik piston modeli ağırlıklı olarak hidrolik tahrik sistemlerinde ve hidrolik motorlarda kullanılırlar. Rotatif piston modelinde dönen bir milin üzerinde dairesel tarzda hareket üretilebilir. Bundan dolayı da ağırlıklı olarak hidrolik gücün dönme hareketine dönüştürülmesinin gerektiği uygulamalarda kullanılırlar.

 

Doğru Hidrolik Piston Seçimi

 

Günümüzde endüstriyel uygulamalarda hidrolik piston tercih edilme sıklığının artış göstermesi ile beraber farklı özellikleri içerisinde barındıran modelleri görmek mümkün. Alternatiflerin ortaya çıkması sonucunda ise doğru h. piston seçimini yapmanın önemi de ciddi anlamda artıyor. H. pistonların özellikleri ve hangi alanlarda daha iyi sonuçları ortaya koyabileceği ile alakalı net olarak bilgisi bulunmayanların, seçimleri sonrasında herhangi bir sorunla karşılaşmamak adına mutlaka deneyimli isimler ile iletişime geçilmesi gerekir.

 

Kullanım alanın genişlemesi ile beraber doğru şekilde yapılacak h. piston seçimi ile beraber gerekli olan çalışmaların çok daha verimli şekilde yapılması mümkün hale geliyor. Bu sistemler konusunda deneyimi olan kişiler, ilk aşamada kullanım alanı ve istenilen performans dikkate alınarak endüstriyel uygulamalar için en iyi sonuçları verecek modeller arasından seçimin kolaylıkla yapılması sağlanır. Gerçekleştirilecek seçim ile beraber de uzun süreler boyunca hidrolik pistonun kullanılması mümkün hale gelmiş oluyor.